توجیه اقتصادی عملیات هات تپ

هات تپ خطوط لوله یا انشعاب‌گیری از لوله حاوی سیال داغ بدون قطع جریان سیال، در واقع روشی است جایگزین شیوه‌های سنتی انشعاب‌گیری. در گذشته بمنظور ایجاد انشعاب جدید یا تعمراتی که نیاز به انشعاب‌گیری داست، خط لوله و مجموعه‌ی مرتبط به ّا برای ساعاتی، و حتی در صورت لزوم برای روزهایی قطع شده و پس از نصب انشعاب جدید مجدداً فعال می‌شد. فلسفه‌ی تکنولوژی هات تپ اجتناب از این خاموشی و انشعاب‌گیری به طریقی است که نیازی به خاموشی خط نباشد. به طور کلی توجیه اقتصادی عملیات هات تپ نیز در این نکته است که بدون نیاز به قطع جریان و متحمل شدن خسارات ناشی از خاموش کردن مجموعه می‌توان عملیات‌های انشعاب‌گیری یا تعمیرات لازم را به انجام رساند.

بنابراین در صورتی که عملیات هات تپ هزینه اقتصادی و انسانی بیش از شیوه‌ی سنتی داشته باشد، فاقد توجیه اقتصادی بوده و در این شرایط روش‌های سنتی پیشنهاد می‌شوند. اما برای برآورد مقرون به صرفه بودن عملیات هات تپ و نیز برآورد میزان مزیت‌های اقتصادی آن باید مراحل زیر را به انجام رساند:

1- مشخص کردن شرایط فیزیکی خط لوله: در ابتدا باید با آنالیز مشخصه‌های فنی لوله، در درجه‌ی اول اطمینان حاصل کرد که آیا انجام عملیات هات تپ امکان‌پذیر هست یا نه. چه بسا مشخصات لوله، یا مشخصات خط و سیال به گونه‌ای است که امکان انجام انشعاب داغ هات تپ وجود ندارد. برای مثال فشار سیال ممکن است بسیار بالا باشد، به نحوی که دستگاه هات تپ توان تحمل فشار آن را نداشته باشد.

2- محاسبه و برآورد هزینه‌ای انشعاب‌گیری به روش سنتی: ابتدا باید هزینه‌های فنی و انسانی انشعاب‌گیری به روش سنتی محاسبه شود. طبیعتاً در این خصوص باید هزینه‌ی تعداد ساعات یا روزهایی که مجموعه به دلیل انشعاب گیری تعطیل می‌شود، به عنوان خسارت شرکت جزو هزینه‌های کار در نظر گرفته شود.

3- محاسبه هزینه انجام عملیات هات تپ: کارفرما باید هزینه‌های ناشی از انجام عملیات را محاسبه و برآورد دقیق کند. طبیعتاً کلیه مراحل پیش آماده سازی و هزینه‌های ناشی از آن باید در محاسبات گنجانده شود. در صورتی که کارفرما خود تصمیم به انجام عملیات هات تپ دارد باید هزینه ارزش اسقای دستگاه هات تپ نیز جزو محاسبات در نظر گرفته شود. در صورتی که عملیات به پیمانکاران سپرده می‌شود هزینه‌های انسانی پیمانکار نظیر تسهیلات سکونت پرسنل پیمانکار، ترددشان و حمل و نقل آن‌ها طبیعتاً جزو هزینه‌های کار گرم هات تپ لحاظ شده و باید محاسبه شوند.

4- ارزیابی مزیت‌های ناشی از عدم هدر‌رفت سیال: چنان‌که اشاره شد یکی از مزایای عملیات هات تپ عدم قطع جریان سیال و عدم هدر رفت منابع و سیال درون لوله است. در روش سنتی علاوه بر خاموش کردن خط که هزینه‌هایی را تحمیل می‌کند، باید سیال مانده در مجموعه از درون لوله تخلیه شود. این هدر رفت بخشی از هزینه‌های کار را شامل می‌شود. در عملیات هات تپ به این مرحله نیازی نیست، از این‌رو هات تپ نسبت به روش سنتی این مزیت را نیز دارا می‌باشد. بنابراین حین محاسبه‌ی هزینه‌ها این مزیت هات تپ گیری باید لحاظ شود.

5- مقایسه برآورد هزینه‌های هات تپ و انشعاب‌گیری سنتی، و انتخاب گزینه‌ی مناسب‌تر: در نهایت مجموع هزینه‌های انشعاب‌گیری به روش سنتی با مجموعه هزینه‌های هات تپ گیری با هم مقایسه گردیده و گزینه‌ی مقرون به صرفه تر انختاب می‌شود. بدیهی است که عملیات هات تپ باید میزان هزینه‌ی تمام شده‌ی کمتری داشته باشد وگرنه نفس موجودیت و ابتکار این فرایند زیر سؤال می‌رود. ممکن است بنا به برخی شرایط خاص و ویژه، هات تپ گیری میزان هزینه‌ی بالاتری داشته باشد، اما به طور کلی این قاعده بهیچ عنوان صدق نمی‌کند.