برنامه‌ریزی‌های انجام هات تپ

هات تپ خطوط لوله جزو فرایندهای رایج در مجتمع‌های صنعتی، خصوصاً آن دسته از واحدهایی است که به هر نحو خطوط انتقال لوله حاوی سیال جزو فرایندهای اصلی آن محسوب می‌شوند. پالایشگاه‌ها، پتروشیمی‌ها، نیروگاه‌ها و صنایع سنگین اصلی‌ترین مشتریان عملیات هات تپ محسوب می‌شوند و از این رو با توجه به این که کار انشعاب گرم هات‌تپ در مقیاسی سنگین و در واحدهایی انجام می‌شود که حجم بالایی از امور را پیش می‌برند، انجام عملیات هات تپ نیازمند برنامه‌ریزی‌ها و هماهنگی‌های گسترده‌ای است.

بنابراین انجام یکسری اقدامات پیشگیرانه جهت افزایش میزان هماهنگی‌ها و رفع خطرات احتمالی ضروری به نظر می‌رسد. با وجود متعدد بودن عوامل تعیین کننده در عملیات هات تپ می‌توان خطوط کلی و سرفصل‌های مربوط به هماهنگی‌های مذکور به شرح زیر می‌باشند:

پرسنل هات تپ

در رابطه با نیروی انسانی مجری عملیات هات تپ، باید توجه داشت که اپراتورهای انشعاب گرم می‌بایست تخصص وتبحر کافی در زمینه انجام کار گرم هات تپ را داشته باشند. از آن‌جایی که عملیات هات تپ جزو فرایندهای ویژه محسوب می‌شود، اپراتورهای هات تپ باید تجربه انجام کار هات تپ را از پیش داشته باشند. اشراف کامل به فرایندهای تخصصی خود، و اشراف نسبی به تمامی مراحل فراینده هات تپ از جمله شروطی است که این اپراتور باید داشته باشد.

از سوی دیگر، احساس تعهد و مسئولیت در مورد تحویل کار گرم به بهترین نحو ممکن از دیگر شرایط پرسنل هات تپ بشمار می‌رود. نیروی اجرایی هات تپ باید ضمن حضور به موقع در محل کار و متمرکز کردن کامل خود بر شرایط کار، بکوشد بهترین عملکرد را در قبال وظیفه‌ی محوله داشته باشد.

ضخامت لوله

ضخامت واقعی لوله اصلی از فاکتورهای تعیین‌کننده در نحوه و فرایند انجام مراحل عملیات هات تپ است. مختصات طراحی و ساخت اسپلیت تی چرا که ضخامت اسپلیت تی بر حسب آن محاسبه و برگزیده می‌شود. از سوی دیگر فرایند آماده‌سازی دستگاه هات تپ نیز وابسته به این متغیر است، آماده‌سازی کاتر دستگاه هات تپ، انتخاب و نصب الماسه‌های برش و نیز فرایند باردهی به شفت حین پیشروی در عملیات هات تپ نیز وابسته به ضخامت لوله می‌باشند. بنابراین در خصوص ضخامت لوله باید دقت کافی را مبذول داشت، در مواردی ممکن است ضخامت اسمی لوله از سوی کارفرما به مجری هات تپ گزارش شود، اما این داده به هیچ وجه کفایت نمی‌کند و پیمانکار هات تپ خود می‌بایست با ابزارهای ضخامت سنج، خود ضخامت واقعی لوله را محاسبه و طراحی‌ها و دستورالعمل‌ها را بر اساس آن تهیه و تنظیم کند.

خطرات و آلودگیها

با توجه به اینکه کوچکترین خطا در فرایندها باعث بروز احتراق و انفجار می‌شود، تیم مجری هات تپ باید از این حیث کاملاً آماده و مجهز باشد. البته تأکید بر آن است که دستورالعمل‌های فنی و روند اجرایی کار بنحوی باشد که کوچک‌ترین ایراد در زمینه ایمنی رخ ندهد اما با این وجود تیم ایمنی هات تپ باید نسبت به رویدادهای احتمالی آمادگی کامل داشته باشد. استفاده از تجهیزات اطفاء حریق از یک سو، و مجهز کرن کارکنان به لباس‌ها و ادوات ضد حریق بخشی از این فرایند محسوب می‌شوند. همچنین باید در مجاورت محل انجام عملیات هات تپ راه فرار اضطراری نیز تعبیه شده باشد. به طور کلی تیم مجری عملیات هات تپ باید از هر طریقی که به نحوی بر ضریب ایمنی کار گرم می‌افزاید استفاده کند تا کار با بیشترین امنیت ممکن پیگیری شود.

آتش‌نشانی

در راستای افزایش ایمنی کار گرم، بهتر آن است که مجموعه آتش‌نشانی مجتمع صنعتی در محل انجام عملیات هات تپ حضور داشته باشد تا در صورت بروز سانحه بلافاصله اقدام به عمل نماید. مجتمع‌های صنعتی نظیر پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها، و مجموعه‌های پتروشیمی بیشترین مشتریان عملیات هات تپ محسوب می‌شوند و از آنجا که بروز حادثه عواقب وخیمی روی این واحدهای صنعتی خواهد داشت، جلوگیری از بروز آسیب‌های جبران ناپذیر از الزامات محسوب می‌شود. بنابراین توصیه می‌شود به جهت حفاظت از جان نیروی انسانی فعال در انجام عملیات هات تپ و نیز تجهیزات مجتمع مذکور، واحد آتش‌نشانی از ابتدا تا انتهای فرایند حضور جدی داشته باشد.

مجوزها و موانع

از آنجا که واحدهای صنعتی مجموعه فرایندهایی مرتبط با هم را در بر می‌گیرند به منظور هماهنگی امور و عدم تداخل در کارها تیم عملیاتی هات تپ باید در خصوص روز و ساعت انجام عملیات هات تپ هماهنگی‌های لازم را صورت داده باشد. علاوه بر این ممکن است مجتمع صنعتی مذکور در ساعات یا اوقاتی نیاز به تغییر در جریان سیال خطوط داشته باشد، برای مثال افت فشار و موردای از این نوع ممکن است در بخش‌هایی از مجتمع پیاده شوند. تیم اجرایی عملیات هات تپ باید پرمیت و مجوز انشعاب گیری گرم را دریافت کرده باشد تا مشکلاتی از این نظیر پیش نیاید . در موعد عملیات هات تپ، خط باید در فشار جاری خود بوده و در مجاورت آن هیچ گونه عملیات فنی و صنعتی تأثیرگذاری انجام نشود. چون تداخل آن با هات تپ ممکن است خطراتی بهمراه داشته باشد.

برنامه اضطراری

تیم طراحی و اجرای عملیات هات تپ باید در خصوص وقایع غیر قابل پیش بینی آمادگی کافی را داشته باشند. البته امکان شناسایی این وقایع از پیش وجود ندارد، اما در خصوص اقدامات لازم برای دفع هر گونه خطر احتمالی حین انجام کار امری امکان‌پذیر است. در این راستا باید هماهنگی‌هایی با واحدهای دخیل صورت گرفته شده باشد. تمامی واحدهای مجتمع باید به نحوی مطلع از فرایند کار باشند. داشتن مجرای ارتباطی مستقیم با واحدهای حساسی نظیر آتش نشانی و... از دیگر لوازم واکنش سریع در مقابل وقایع غیر مترقبه خواهد بود. بنابراین مجری هات تپ باید در خصوص واکنش سریع در مقابل رویدادهای احتمالی تمام و کمال مجهز باشد.

این قسم اقدامات پیش زمینه‌های عملیات هات تپ و اقداماتی هستند که در صورت عدم انجام، ایمنی و اطمینان کار را با اختلال مواجه خواهد شد. از این رو، بر مجموعه اجرایی عملیات هات تپ است که اقدامات فوق را به عنوان حداقل گام‌های اجرایی پیش از انجام انشعاب گرم هات تپ لحاظ کنند. مدیریت فرایند جهت ارتقای سطح کار از تمامی جهات از اصول هر گونه کار گرم محسوب می‌شود، چرا که در غیر این صورت کار ماهیت تصادفی و پیش بینی ناپذیری به خود گرفته و ممکن است منشأ خطرات و آسیب‌های غیر قابل جبرانی بر نیروی کار باشد.